Większość studentów, pragnąc zdobyć wartościowe doświadczenie w sferze zawodowej, rozwinąć sieć kontaktów branżowych i jednocześnie podreperować swój budżet, decyduje się na rozpoczęcie pracy jeszcze w czasie trwania studiów. Początek kariery zawodowej wiąże się z dużym stresem, zwłaszcza dla osób, które dopiero wkraczają na rynek pracy. Proces zatrudnienia bywa skomplikowany, ponieważ wymaga znajomości zawiłych przepisów umów, a niejasne sformułowania, różnorodne formy zatrudnienia i odmienne zasady rozliczania czasu pracy wprowadzają dodatkowe zamieszanie. Zanim złożysz podpis, upewnij się, że wiesz, na co się zgadzasz – dokładnie przeanalizuj umowę, zwracając uwagę zarówno na to, co zyskujesz, jak i jakie przyjmujesz na siebie obowiązki.
Prawa pracownicze na start
Każdy student, który planuje podjąć zatrudnienie, powinien gruntownie zaznajomić się z treścią Kodeksu pracy, który porządkuje relacje między zatrudnionymi a pracodawcami. To właśnie w tym dokumencie znajdują się przepisy regulujące kwestie wynagrodzeń za godziny nadliczbowe, zasady przyznawania urlopów czy formalności związane z zakończeniem współpracy. Zrozumienie tych zagadnień daje większą pewność siebie i pozwala skutecznie zadbać o swoje prawa. Jeszcze przed rozpoczęciem zatrudnienia warto prześledzić sposoby rozliczania nieobecności związanych z chorobą oraz dni wolnych wynikających z przepisów. Szczególną uwagę należy poświęcić przepisom dotyczącym czasu pracy i płacy – ich znajomość przekłada się na lepsze przygotowanie do pierwszych wyzwań zawodowych i ułatwia funkcjonowanie w środowisku pracy.
Gdy pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się do biura karier na uczelni. Jego pracownicy dysponują aktualną wiedzą w obszarze obowiązujących przepisów prawa pracy, dzięki czemu mogą udzielić wsparcia przy analizie warunków umowy. Świadomość przepisów prawa pozwala na lepsze zrozumienie własnych uprawnień, ogranicza ryzyko wystąpienia trudności i ułatwia kształtowanie własnej drogi zawodowej.
Praca w różnych odsłonach – przegląd umów
Umowa o pracę to najczęściej spotykana forma zatrudnienia, która szczegółowo określa kwestie dotyczące godzin pracy, kwoty wynagrodzenia oraz dostępnych dla pracownika świadczeń socjalnych. Osoby, które w sferze zawodowej cenią sobie poczucie bezpieczeństwa, często decydują się na tę formę zatrudnienia, ze względu na gwarancję klarownych reguł współpracy. Należy jednak pamiętać, że takie rozwiązanie może stanowić barierę dla osób ceniących elastyczność w planowaniu codziennych aktywności.
W odróżnieniu od umowy o pracę, zaangażowanie na podstawie umów cywilnoprawnych oferuje znacznie szerszy zakres niezależności w działaniu. Na przykład, umowa zlecenie, w ramach której osoba przyjmująca zlecenie zobowiązuje się do zrealizowania konkretnego zadania na rzecz zleceniodawcy, umożliwia wykonanie ustalonych czynności, a wypłata wynagrodzenia następuje po finalizacji usługi. Rozwiązanie to cieszy się popularnością wśród studentów, którzy pragną pogodzić obowiązki zawodowe z edukacją. Należy jednak mieć na uwadze, że ten model zatrudnienia nie zapewnia pełnego zakresu praw przysługujących pracownikom na umowie o pracę, takich jak prawo do urlopu czy stabilność zatrudnienia.
W sytuacjach, gdy pojawia się potrzeba realizacji konkretnych projektów lub stworzenia dzieł o charakterze twórczym, często stosowaną formą współpracy jest umowa o dzieło. W ramach tego rodzaju umowy, wysokość wynagrodzenia jest ściśle powiązana z osiągnięciem konkretnego, wcześniej zdefiniowanego rezultatu. Przyjmując taką formę zatrudnienia, trzeba mieć świadomość braku standardowych benefitów pracowniczych i ograniczonej ochrony w sferze socjalnej. Osoby pracujące na zasadach umowy o dzieło na ogół muszą we własnym zakresie zająć się sprawami związanymi z ochroną ubezpieczeniową.
Optymalne warunki umowy dla studenta?
Decyzja o wyborze formy zatrudnienia wpływa na równowagę między studiami a pracą. Decydując się na umowę o pracę, pracownik zyskuje pewność zatrudnienia, pakiet świadczeń, ochronę w postaci ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, możliwość korzystania z płatnego urlopu oraz finansowe wsparcie w przypadku choroby. Z kolei wyższe zarobki „na rękę” to jeden z powodów, dla których wybierane są umowy cywilnoprawne – szczególnie jeśli ważna jest dla kogoś możliwość elastycznego ustalania godzin pracy.
Każdy student musi samodzielnie zdecydować, czy ważniejsza jest dla niego większa swoboda w ustalaniu harmonogramu pracy i wyższe wynagrodzenie, czy też stabilne zatrudnienie i ochrona socjalna.
Czego studenci oczekują od pracodawców?
Dodatkowe świadczenia oferowane przez pracodawców mają duży wpływ na to, czy zdecydujemy się na daną pracę. Z ubiegłorocznych badań „Studenci na rynku pracy”, przeprowadzonych w ramach Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, wynika, że studenci najczęściej cenią sobie prywatną opiekę medyczną (wskazaną przez 29% ankietowanych), karnet sportowy (25%) oraz dofinansowanie kursów i szkoleń (23%).
Oprócz standardowych benefitów, studenci często szukają elastycznego harmonogramu, możliwości pracy zdalnej lub udziału w międzynarodowych projektach. Dodatkowe atrakcje, takie jak wspólne wyjścia na wydarzenia kulturalne, warsztaty rozwoju osobistego czy wydarzenia integracyjne, pozytywnie wpływają na to, jak postrzegany jest pracodawca, co przekłada się na lepsze warunki pracy i łatwiejsze godzenie obowiązków zawodowych z życiem osobistym.
Jak przygotować się na pierwszą wypłatę?
Otrzymanie pierwszej pensji to dla każdego studenta ważny krok, który zazwyczaj mocno zapada w pamięć i symbolizuje rozpoczęcie finansowej niezależności. Wypłaty dla pracowników mogą być realizowane na różne sposoby, a dokładny termin zależy od warunków umowy i indywidualnych ustaleń z pracodawcą. Standardem jest wypłacanie wynagrodzenia raz w miesiącu. Jeśli jednak pracujemy w oparciu o umowę cywilnoprawną, szczególnie z rozliczeniem godzinowym, możemy otrzymywać pieniądze co tydzień lub po zakończeniu konkretnego zlecenia.
Metoda wypłaty wynagrodzenia w formie gotówkowej traci na popularności, ustępując miejsca przelewom bankowym, które stanowią powszechną praktykę w obecnych modelach zatrudnienia. Dlatego też, zanim zaczniesz pracę, dobrze jest zapoznać się z propozycjami kont osobistych, które są dostępne na rynku. Podczas dokonywania wyboru rachunku bankowego, warto uwzględnić następujące aspekty:
- opłaty miesięczne za prowadzenie konta i użytkowanie karty płatniczej,
- zasady dotyczące darmowych wypłat z bankomatów w kraju i za granicą,
- koszty realizacji przelewów online i mobilnych,
- opłaty za transakcje kartą dokonywane poza granicami Polski.
Aktualny ranking kont osobistych umożliwia porównanie ofert pod względem opłat, funkcji oraz dodatkowych korzyści. Przykładowe zestawienie znajdziesz pod adresem: https://finanse.rankomat.pl/konta/osobiste/.
Jak pogodzić zarobki z oszczędzaniem?
Pierwsze kroki w pracy zawodowej zwykle idą w parze z większą odpowiedzialnością za własne finanse. Regularne zarobki umożliwiają nam nie tylko opłacanie codziennych rachunków, ale również dają szansę na zabezpieczenie się na przyszłość. W konsekwencji, młodzi ludzie często postanawiają skrupulatnie pilnować domowego budżetu i odkładać środki na nieprzewidziane okoliczności.
Studenci, chcąc zapewnić bezpieczeństwo swoim oszczędnościom, często sięgają po różnorodne strategie oszczędzania. Lokaty bankowe, fundusze inwestycyjne i obligacje skarbowe umożliwiają systematyczne gromadzenie rezerw finansowych, a także stanowią zabezpieczenie przed spadkiem wartości pieniądza spowodowaną inflacją. Dla studentów, którzy cenią sobie elastyczność i szybki dostęp do pieniędzy, szczególnie interesująca może być lokata overnight. Jest to rodzaj lokaty, w której środki deponowane są na bardzo krótki okres, zazwyczaj z dnia na dzień, a odsetki naliczane są za każdy dzień trwania lokaty. Dzięki temu studenci sprawnie dysponują własnymi środkami, mając pewność, że ich oszczędności rosną i są dostępne w razie potrzeby.
Szczegółowe informacje o lokacie overnight dostępne są pod adresem: https://finanse.rankomat.pl/poradniki/lokata-overnight/.
Pierwsze kroki w karierze – praktyki i staże
Zanim studenci szkół wyższych rozpoczną swoją pełnoprawną ścieżkę zawodową, często zbierają pierwsze doświadczenia poprzez uczestnictwo w nieodpłatnych praktykach lub stażach. Chociaż te formy aktywności nie generują bezpośrednich dochodów, stanowią cenną okazję do zapoznania się ze specyfiką pracy w różnych sektorach oraz do nabycia pierwszych umiejętności w rzeczywistym środowisku pracy. Poprzez zaangażowanie w wybrane działy przedsiębiorstwa, młodzi ludzie mogą szybko zweryfikować, czy obrany kierunek studiów jest zgodny z ich oczekiwaniami.
Realizacja praktyk i staży umożliwia studentom nabycie umiejętności współpracy oraz rozwój kompetencji, które mogą w istotny sposób wpłynąć na ich status w procesach rekrutacyjnych. Doświadczenia zdobyte w trakcie eksperymentowania z metodami organizacji pracy i zarządzania zasobami stanowią istotny element przygotowania do kolejnych etapów kariery zawodowej. Udokumentowane doświadczenie praktyczne staje się cennym argumentem podczas rozmów kwalifikacyjnych, potwierdzając determinację kandydata i jego otwartość na rozwój. Praktyki odbyte w renomowanych przedsiębiorstwach zwiększają atrakcyjność kandydata na rynku pracy, szczególnie gdy w dokumentach aplikacyjnych szczegółowo opisano realizowane zadania i osiągnięte rezultaty.
Jak staż może otworzyć Ci drzwi do wymarzonej pracy?
Studenci, którzy mieli okazję uczestniczyć – nawet przez krótki czas – w stażach lub praktykach, zazwyczaj cechują się lepszym rozeznaniem w realiach środowiska pracy. Osoby posiadające takie doświadczenie są w stanie z większą pewnością siebie prowadzić rozmowy kwalifikacyjne, powołując się na konkretne, zrealizowane przez siebie zadania. Uczestnictwo w praktykach daje możliwość dogłębnego zrozumienia zasad funkcjonowania przedsiębiorstw oraz identyfikacji tych procesów, które pozytywnie wpływają na efektywność wykonywania obowiązków. Dodatkowym walorem jest sposobność zdobycia wiedzy na temat rzeczywistości rynku pracy, co ułatwia podejmowanie bardziej przemyślanych decyzji dotyczących dalszej ścieżki zawodowej.
Stażyści, wnosząc do firmy świeże spojrzenie i energię, stanowią istotne wsparcie dla jej rozwoju. Ich twórcze pomysły oraz zaangażowanie w wykonywanie zadań mogą inspirować bardziej doświadczonych członków zespołu. Często ich wysiłek zostaje nagrodzony ofertą pracy w organizacji po zakończeniu stażu. Programy stażowe to również okazja do nawiązania relacji zawodowych, które mogą zaowocować różnorodnymi możliwościami zatrudnienia w przyszłości. Nawet jeśli umiejętności zdobyte na stażu nie zostaną wykorzystane w danej firmie, bez wątpienia będą atutem w dalszej karierze.
Podsumowanie
Pierwsza praca stanowi ważny krok w życiu każdego młodego człowieka. Dlatego tak ważne jest, aby przed podpisaniem umowy dokładnie przeanalizować jej treść, poznać prawa i obowiązki pracownika oraz zasady dotyczące wynagrodzenia i czasu pracy. Takie podejście sprzyja sprawnemu wdrożeniu się w nowe środowisko i zmniejsza ryzyko nieprzyjemnych niespodzianek.
Praktyki i staże to doskonała okazja do zdobycia cennego doświadczenia zawodowego, które często stanowi przepustkę do dalszego rozwoju, a także do nawiązania cennych kontaktów branżowych, które pomogą w planowaniu kariery. Młodzi ludzie, którzy już na starcie postępują rozważnie, inwestując w swój rozwój i zdobywając praktyczne umiejętności, zyskują lepsze perspektywy i zwiększają szanse na zawodowe spełnienie.
Źródła:
- Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
- Badanie „Studenci na rynku pracy”, Program Kariera Polskiej Rady Biznesu
- https://finanse.rankomat.pl/
Artykuł stworzony we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny