Okres studiowania to czas intensywnego rozwoju intelektualnego i osobistego. Projekty, egzaminy, nauka do późna i częste spotkania ze znajomymi sprawiają, że można zaniedbać własne potrzeby. Dobre samopoczucie nie ogranicza się wyłącznie do regularnego ruchu czy odpowiednio zbilansowanej diety, choć są one fundamentalne. Równie ważne jest umiejętne planowanie dnia, zadbanie o wypoczynek, realizacja pasji oraz dobry sen. Studiowanie stanowi doskonałą okazję do wypracowania sprawdzonych strategii przeciwdziałających wypaleniu, które może pojawić się w przyszłej karierze zawodowej. Jak odnaleźć równowagę i korzystać z intensywnego okresu studiów, pamiętając przy tym o własnych potrzebach?
Metody wzmacniania umysłu podczas nauki
Planowanie posiłków przynosi realne oszczędności, zwłaszcza przy wykorzystaniu sezonowych warzyw i owoców. Dobrą opcją jest przygotowywanie większej ilości jedzenia i podział na kilka porcji – dzięki temu można je szybko podgrzać lub zamrozić, aby się nie zepsuło.
W przerwach między zajęciami świetnie sprawdzają się kanapki z pieczywa pełnoziarnistego z wędliną drobiową oraz warzywami, owsianki z dodatkiem pestek albo świeżych owoców, a także sałatki uzupełnione lekkim dressingiem opartym na oliwie z oliwek. Dobrym zamiennikiem dla powszechnie spożywanej kawy jest zielona herbata o umiarkowanej zawartości kofeiny, która łagodnie pobudza i wspiera pamięć dzięki obecności polifenoli. Warto też w alternatywie dla słodzonych, gazowanych napojów pić soki i nektary owocowe. Jako dodatek do posiłków świetnie sprawdzą się orzechy, zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe, białko oraz mikroelementy, a także nasiona dyni lub słonecznika i suszone owoce, które dostarczają minerałów niezbędnych do właściwej pracy mózgu. Do smażenia potraw można stosować wartościową oliwę z oliwek lub czasem też tańszy olej słonecznikowy, pełen witaminy E, choć tu należy uważać z jego ilością.
Warto analizować skład batonów zbożowych lub musli dostępnych na rynku, ponieważ niektóre z nich oferują dużą zawartość cukru lub syropu glukozowo-fruktozowego. Przesyt słodkimi przekąskami może skutkować sennością i utrudniać skupienie podczas nauki.
Pełnowartościowe posiłki – podstawa zdrowego żywienia
Zbilansowany jadłospis pomaga utrzymać energię i koncentrację podczas wielogodzinnych wykładów oraz intensywnych ćwiczeń. Mimo świadomości zalet zdrowych posiłków wielu studentów nadal wybiera szybkie przekąski lub przetworzone produkty. Nadmierne spożycie cukrów prostych lub tłuszczów trans prowadzi do huśtawek nastroju i osłabienia odporności. Rosnąca popularność napojów energetycznych sprawia, że studenci po niespokojnych nocach wybierają szybkie źródła pobudzenia, zapominając o długofalowych negatywnych skutkach niewłaściwej diety.
Regularne jedzenie zdrowej żywności zawierającej pełnowartościowe białko, tłuszcze nienasycone oraz węglowodany złożone zapewnia stabilizację poziomu glukozy we krwi, poprawia koncentrację i dostarcza energii na długi czas. Warzywa i owoce wzbogacają organizm w witaminy, minerały oraz błonnik. Produkty z pełnych ziaren stopniowo uwalniają energię dzięki błonnikowi, a chude mięsa oraz ryby stanowią źródło cennych aminokwasów. Osoby rezygnujące z mięsa mogą wybrać rośliny strączkowe albo tofu.
Równie ważne jest odpowiednie nawodnienie. Picie około 2 litrów wody dziennie zmniejsza ryzyko bólów głowy, usprawnia naukę oraz korzystnie oddziałuje na funkcjonowanie układu nerwowego.
Aktywność fizyczna dla poprawy samopoczucia
Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje około 150 minut aktywności fizycznej tygodniowo dla osób dorosłych. Studenci doskonale zdają sobie sprawę, że regularny ruch poprawia sprawność organizmu, lecz nie zawsze znajdują chęć i czas na systematyczne uprawianie sportu. Liczba zajęć oraz dojazdy na uczelnię sprawiają, że wracają do domu wyczerpani. Jednak już nawet krótki trening mogą przynieść zauważalne korzyści. Ruch wzmacnia układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko infekcji oraz pomaga utrzymać prawidłową wagę i sylwetkę. Wysiłek fizyczny stymuluje wydzielanie endorfin, co korzystnie wpływa na nastrój. Regularne ćwiczenia poprawiają funkcjonowanie układu nerwowego oraz przeciwdziałają nadmiernemu stresowi.
Znajdź czas na aktywność w napiętym planie
Planowanie codziennych treningów nie wymaga wiele wysiłku. Można wprowadzić drobne zmiany, takie jak wybór schodów zamiast windy, krótkie spacery podczas powrotu z uczelni czy realizacja ulubionej formy aktywności, np. tańca, jazdy na rolkach, pływania albo treningu siłowego w domu. Jeżeli konkretny sport sprawia prawdziwą przyjemność, łatwiej znaleźć na niego miejsce w napiętym harmonogramie.
Dla miłośników rywalizacji i wspólnego wysiłku dobrą opcją mogą być sekcje sportowe Akademickiego Związku Sportowego. Na uczelniach działają grupy związane m.in. z tenisem stołowym, siatkówką, koszykówką, lekkoatletyką czy sztukami walki. Uczestnictwo w zajęciach sportowych przynosi dodatkowe korzyści, między innymi punkty stypendialne lub zaliczenie zajęć wychowania fizycznego.
Emocje i wyzwania w trakcie studiów
Utrzymanie równowagi psychicznej podczas studiów nie jest łatwe. Presja związana z egzaminami, konieczność zdawania kolejnych zaliczeń oraz porównywanie swoich postępów z postępami rówieśników mogą przytłoczyć każdego. Nieustanne dążenie do spełnienia ambicji akademickich nierzadko sprawia, że wielu studentów zbliża się do granicy wyczerpania, co ma realny wpływ na motywację i nastrój.
Właśnie dlatego tak ważne jest poznanie własnych reakcji na stres i opracowanie skutecznych metod radzenia sobie z trudnymi emocjami. Przemyślana organizacja czasu i wyznaczanie priorytetów na każdy tydzień mogą pomóc w uniknięciu narastającego chaosu. Równoważenie nauki, aktywności fizycznej i rozrywki to klucz do utrzymania wysokiego poziomu energii i motywacji.
Jak redukować stres?
Gdy obowiązków przybywa, warto uporządkować zadania w kolejności ich wykonania i zaznaczać postępy na liście zadań. Krótkie przerwy w nauce, trwające chociaż pięć minut, skutecznie regenerują umysł. Można wówczas oderwać wzrok od komputera i spojrzeć przez okno – to odpoczynek dla zmęczonych oczu – a także wykonać kilka głębokich oddechów, najlepiej w połączeniu z szybkim rozciąganiem.
Jeśli przeciążenie zbyt dużą ilością materiału wzrasta wśród większej grupy studentów, warto porozmawiać z prowadzącym przedmiot czy opiekunem roku w celu ustalenia priorytetów. Uczelnie oferują również darmowe poradnie psychologiczne i biura doradztwa, gdzie studenci mogą skorzystać z pomocy specjalisty. Wczesna interwencja pomoże ograniczyć negatywne skutki chronicznego stresu, który wpływa na zdolność koncentracji, a w dłuższej perspektywie na późniejsze podejście do pracy zawodowej.
Wartość snu oraz efektywnej regeneracji
Studenci często rezygnują z odpowiedniej ilości snu, zwłaszcza w okresie intensywnych zaliczeń. Kuszące są również seriale czy gry, które zachęcają do nocnych przesiadek przed ekranem komputera. A jak powszechnie wiadomo, brak snu znacząco wpływa na zdolność koncentracji i pamięć oraz pogarsza nastrój w ciągu dnia.
Regeneracja w postaci odpowiednio długiego snu pozwala organizmowi przeprowadzić procesy naprawcze. Mózg utrwala wtedy informacje zdobyte w ciągu dnia, dzięki czemu nazajutrz łatwiej podejść ze spokojem i skupieniem do egzaminów. Sen wpływa również na prawidłowe wydzielanie hormonów regulujących poczucie głodu i sytości. Chroniczne niedosypianie prowadzi do rozregulowania metabolizmu i zwiększenia chęci na słodkie przekąski.
Jak poprawić jakość snu?
Sen umożliwia błyskawiczne odzyskanie sił. Osoby, które dbają o odpoczynek, szybciej przyswajają nowe informacje i efektywniej wykonują powierzone zadania. Wieczorne wyciszenie, bez migających ekranów, znacząco ułatwia zasypianie. Naturalnemu rytmowi dobowemu sprzyja też zmniejszenie ekspozycji na niebieskie światło oraz wyłączenie urządzeń elektronicznych na około pół godziny przed snem. Warto również zadbać o regularne przewietrzanie pomieszczenia – w sypialni lepiej spać w lekko chłodniejszych warunkach. Znaczenie ma również dobrze dobrany materac o odpowiedniej twardości dostosowanej do wagi i indywidualnych potrzeb.
Podsumowanie
Studia wymagają troski zarówno o ciało, jak i o umysł. Mimo natłoku zajęć i presji związanej z zaliczeniami okres studiowania stwarza świetne warunki do wyrobienia zdrowych nawyków. Zbilansowany jadłospis dostarcza niezbędnych składników odżywczych i wspiera procesy uczenia się, regularna aktywność fizyczna zwiększa odporność na stres i poprawia samopoczucie, a starannie zaplanowany harmonogram tygodniowy pozostawia miejsce na hobby oraz relacje towarzyskie. Przy dbałości o swoje zdrowie i równowagę studia przestają być okresem niekończących się obowiązków, a zamieniają się w inspirujący etap rozwoju osobistego i intelektualnego. To czas, w którym budujemy nowe przyjaźnie, odkrywamy siebie i kształtujemy nawyki, które będą trwały przez wiele lat. Dlatego warto korzystać z licznych możliwości rozwoju oraz regularnie znajdować chwilę na odpoczynek, aby skupić się na dobrym samopoczuciu w jak najszerszym ujęciu.
Źródła:
- Światowa Organizacja Zdrowia WHO
- Akademicki Związek Sportowy
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://inpostfresh.pl/
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Małgorzata Poręba